پیش تر در مقاله “سنسور اکسیژن چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟” به معرفی این قطعه مهم و بررسی نقش آن در خودرو پرداختیم. در این مقاله قصد داریم با علائم خرابی سنسور اکسیژن، علل خرابی و نحوه تعویض این قطعه بپردازیم. این سنسور نسبت سوخت و هوا را تنظیم کرده و نقش موثری در حفظ عملکرد موتور دارد. گازهای خروجی توسط سنسور اکسیژن اندازی گیری شده و این قطعه با کنترل عملکرد موتور، به کاهش مصرف سوخت کمک می کند. حال که به نقش سنسور اکسیژن در خودرو پی بردید، اهمیت سالم بودن این قطعه و تاثیر خرابی آن بر کار خودرو را بهتر درک می کنید. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید تا با دلایل خرابی سنسور اکسیژن و مشکلاتی که در صورت بروز نقص در آن برای اتومبیلتان رخ می دهد آشنا شوید.

سنسور اکسیژن چیست؟

حسگر اکسیژن قطعه الکترونیکی کوچکی است که در سیستم اگزوز نصب شده و مقدار گازهای خروجی را با استفاده از دو سری سوکت و چند سیم بررسی می کند. سپس اطلاعات به دست آمده را برای ECU فرستاده و به بهینه شدن عملکرد موتور کمک می کند.

سنسور اکسیژن چه کاربردهایی دارد؟

این سنسور با اندازه گیری میزان گازهای خروجی از اگزوز و کنترل آن منجر به کاهش آلایندگی خودرو می شود. ابتدا مقدار اکسیژنی که قبل از انجام فرایند احتراق در مخلوط سوخت و هوا وجود دارد اندازه گیری می شود؛ پس از آن نوبت به بررسی مقدار گازی که بعد از احتراق از اگزوز خارج می شود می رسد. کلیه این گزارش ها به کامپیوتر ماشین ارسال شده و پس از تحلیل دستورات لازم جهت بهبود عمکرد موتور صادر می شود. نتیجه این کار تنظیم مقدار پاشش سوخت و باز شدن دریچه گاز برای ترکیب مناسب هوا و سوخت است.
پارامترهای مختلفی بر نسبت اکسیژن به سوخت اثرگذارند که از جمله این موارد می توان به دمای هوا، فشار بارومتریک، دمای مایع خنک کننده موتور و موقعیت دریچه گاز اشاره کرد. چنانچه سنسور اکسیژن مقدار اکسیژن مصرف شده طی احتراق را از اکسیژن خروجی بیشتر اندازه گیری کند، ECU پالس های انژکتور را کواه می کند تا پاشش سوخت کمتر شود. در اتومبیل های کاربراتوری سرعت انجام این فرایند کندتر است اما تغییرات خودروهای انژکتوری با سرعت بیشتری انجام شده و موتور در مدت زمان کوتاه تری به بهینه ترین شرایط خود دست می یابد.

علائم خرابی سنسور اکسیژن

در اثر معیوب بودن حسگر اکسیژن مشکلات زیادی برای خودرو ایجاد می شود؛ بنابراین آشنایی با علائم بروز این مسئله می تواند در عیب یابی سریع و جلوگیری از وقوع مشکلات جدی تر موثر باشد. در ادامه چند نمونه از نشانه های متداول خرابی سنسور اکسیژن را معرفی خواهیم کرد:

• روشن شدن چراغ چک خودرو: روشن شدن این چراغ به منزله وجود نقص جدی در قطعات اصلی موتور است. یکی از قطعات که احتمال خرابی آن وجود دارد، سنسور اکسیژن است. اما به دلیل این که ممکن است معیوب شدن قطعات مختلف مانند مشکلات کاتالیزور سبب روشن شدن چراغ چک شود، باید به وسیله دیاگ بهطور دقیق علت یابی کنید.

• افزایش مصرف سوخت: گاهی اوقات ممکن است با افزایش بی دلیل مصرف سوخت وسیله نقلیه تان مواجه شوید؛ در چنین شرایطی خرابی سنسور اکسیژن از جمله علل اصلی بروز این مشکل است. وقتی که عملکرد حسگر اکسیژن مختل می شود، ECU نمی تواند اطلاعات دقیق از نسبت هوا و سوخت به دست آورد. از این رو سوخت بیشتری وارد سیستم احتراق کرده و به این ترتیب سبب افزایش مصرف سوخت خودرو می شود.

• خروج دود غلیظ و بد بو از اگزوز: یکی دیگر از نشانه های وجود ایراد در سنسور اکسیژن، خارج شدن دود غلیظ و بد بو از اگزوز است. وقتی بیش از حد استاندارد سوخت وارد محفظه احتراق شود و یا احتراق به شکل ناقص صورت گیرد، دود خارج شده از اگزوز غلیظ بوده و بوی گوگرد یا بنزین خام خواهد داد.

• مشکل در بالارفتن از سربالایی‌ها: علامت دیگری که خبر از معیوب بودن سنسور اکسیژن می دهد، مشکل در گاز خوردن موتور به ویژه در سربالایی ها است.

• ریپ زدن: وظیفه اصلی حسگر اکسیژن تنظیم نسبت سوخت و هوا برای احتراق است؛ خرابی این قطعه تناسب را بر هم زده و سبب ریپ زدن ماشین در سربالایی می شود.

بالا رفتن غیر عادی دور موتور در حالت درجا، مکث کوتاه در لحظه شتاب گیری، افزایش تولید آلاینده ها، درست کار نکردن موتور در حالت درجا و مشکلاتی که در عملکرد کاتالیزور رخ می دهد از دیگر علائم خرابی سنسور اکسیژن اتومبیل به شمار می رود.

دلایل خرابی سنسور اکسیژن

اکنون که با علائم و نشانه های خرابی سنسور اکسیژن آشنا شدید، وقت آن رسیده که دلایل بروز مشکل در این قطعه را نیز بررسی کنیم؛ معیوب شدن حسگر اکسیژن علل متعددی دارد که در ادامه به توضیح هر یک می پردازیم:

۱. افزایش بیش‌ از حد دمای گازهای خروجی

نکته مهمی که درباره قطعات الکرونیکی خودرو وجود دارد، ظرفیت گرمایی آن ها است؛ هر قطعه ای توانایی تحمل اندازه مشخصی از دما را دارد. سنسور اکسیژن قطعه ای است که به دلیل موقعیت قرارگیری، در معرض دمای بالای گازهای خروجی از اگزوز بوده و چنانچه این دما از حد استاندارد بیشتر شود، حسگر صدمه می بیند. وجود مشکل در سیستم خنک کننده موتور و احتراق ناقص از جمله عوامل موثر بر افزایش دمای گازهای خروجی هستند.

۲. تجمع رسوب و آلاینده‌ها روی سنسور

اگر از بنزین بی کیفیت با اکتان پایین استفاده کنید، کربن و سایر رسوبات روی سنسور جمع شده و مانع از اندازه گیری دقیق نسبت اکسیژن به سوخت می شود. نشت روغن و سایر مایعات خودرو نیز سبب تجمع بیشتر آلاینده ها شده و در نتیجه سنسور زودتر خراب می شود.

۳. خرابی واشر منیفولد اگزوز

واشر منیفولد اگزوز قطعه ای است که گازهای آلاینده را از موتور به اگزوز منتقل می کند. خراب شدن واشر منیفولد باعث می شود سنسور اکسیژن با مقدار زیادی از گازهای آلاینده داغ در تماس باشد. همین امر خرابی این سنسور و مختل شدن عملکرد آن را در پی دارد.

۴. معیوب بودن شمع‌ها

از جمله دلایلی که موجب ناقص انجام شدن فرایند احتراق می شود، معیوب بودن شمع ها است. تولید دود و مواد آلاینده نیز از اثرات احتراق ناقص بوده و همان طور که اشاره شد، دود و آلاینده ها احتمال خرابی سنسور اکسیژن را افزایش می دهند.

۵. ضربه‌های فیزیکی

معمولا قطعات الکترونیکی مقاومت چندانی در برابر ضربه ندارند؛ سنسور اکسیژن هم نسبت به ضربه های فیزیکی که بر اثر تصادف ممکن است به آن وارد شود مقاومت زیادی ندارد و ممکن است آسیب ببیند.

زمان تعویض سنسور اکسیژن

عوامل متفاوتی در تعیین زمان تعویض سنسور اکسیژن تاثیرگذار هستند؛ مثلا هرگاه چراغ چک موتور روشن شد، مصرف سوخت افزایش یافت یا از قدرت موتور کاسته شد، بهتر است سنسور اکسیژن را بررسی کرده و اگر لازم است آن را عوض کنید. این مسئله را نیز در نظر داشته باشید که به طور کلی هر قطعه ای عمر مفیدی دارد و برای آن که همچنان عملکرد درستی داشته باشد و سیستم هم به خوبی به کار خود ادامه دهد باید پس از مدتی استفاده، تعویض شود.

عمر مفید سنسور اکسیژن

اگر خودرو شما قدیمی است، باید پس از طی ۴۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر حسگر اکسیژن آن را تعویض کنید. اما برای خودروهای امروزی این عدد به ۱۰۰ تا ۱۶۰ هزار کیلومتر رسیده و عمر مفید این قطعه بیشتر شده است.

آیا سنسور اکسیژن قابل تعمیر هست؟

سنسور اکسیژن دارای اجزای الکترونیکی و مکانیکی است بنابراین قابل تعمیر نبوده و در اغلب موارد تنها راه رفع مشکل تعویض این قطعه است. گاهی اوقات با تمیز کردن می توانید برای مدتی از قطعه قدیمی استفاده کنید اما این روش موقتی بوده و در نهایت باید قطعه قدیمی را با حسگر جدید جایگزین کنید. توجه داشته باشید که تعویض این سنسور کاری نیست که بتوانید خودتان انجام دهید و برای انجام این کار باید حتما به تعمیرکار ماهر مراجعه کنید.

نحوه تعویض سنسور اکسیژن

نخستین علامتی که خبر از وجود مشکل در سنسور اکسیژن خودرو می دهد، روشن شدن چراغ چک است؛ به سادگی با دیاگ زدن متوجه خواهید شد که علت این مسئله خرابی سنسور اکسیژن است یا عامل دیگری سبب روشن شدن چراغ چک شده است. تعداد سنسورهای اکسیژن خودرو به نوع و مدل آن بستگی داشته و بین ۲ تا ۴ سنسور متغیر است که احتمالا ۱ یا ۲ حسگر قبل از مبدل کاتالیستی و ۱ یا ۲ سنسور نیز بعد از آن قرار گرفته اند. دیاگ زدن در تشخیص این که کدام سنسور خراب شده کمک می کند. سنسور اکسیژن معیوب باید تعویض شود. در ادامه مراحل تعویض این قطعه را شرح می دهیم:

• مرحله اول: در ابتدا باید سنسور اکسیژن را پیدا کنید؛ این قطعه شبیه شمع خودرو بوده که یک رابط الکتریکی به آن متصل است و در لوله اگزوز قرار دارد.

• مرحله دوم: در گام بعدی باید به کمک پیچ گوشتی دو سو، اتصال الکتریکی را قطع کنید. با فشار دادن پیچ گوشتی در محل اتصال سوکت ها، آن ها را از هم جدا کنید.

• مرحله سوم: از آچار تخت ۷ یا ۸ برای باز کردن سنسور اکسیژن و جدا کردن آن از اگزوز کمک بگیرید.

• مرحله چهارم: ممکن است سنسور جدید مانند نمونه قدیمی سوکت نداشته باشد؛ در این صورت باید سوکت سنسور قدیمی را جدا کرده، سر سیم ها را لخت کنید و با ترمینال برق به سنسور جدید متصل کنید. برای پوشاندن اتصالات از چسب برق کمک بگیرید. (برای آن که بدانید کدام سیم ها باید به هم متصل شود، دفترچه راهنمای اتومبیلتان را مطالعه کنید.)

• مرحله پنجم: در این مرحله باید سنسور جدید را با استفاده از آچار تخت در جای خود سفت کنید؛ آن را در جهت عقربه های ساعت بچرخانید تا در جای خود محکم شود اما توجه داشته باشید که بیش از حد سفت شدن سنسور ممکن است به قطع شدن سیم ها منجر شود. پس حواستان به مقدار فشاری که وارد می کنید باشد.

• مرحله ششم: اکنون می توانید اتصال الکرونیکی را برقرار کنید.

• مرحله هفتم: برای آن که کد سنسور را از ECU پاک کنید کافی است سوئیچ را باز کنید ولی استارت نزنید. سپس با اسکنر عیب یاب یا دیاگ کد را پاک کنید.

• مرحله هشتم: کار تعویض سنسور اکسیژن خودرو شما تمام شده است. اکنون می توانید وسیله نقلیه تان را روشن کنید. احتمالا بلافاصله متوجه تفاوت آن با وضعیت پیشین خواهید شد.

جمع بندی

در این مطلب دانستیم که سنسور اکسیژن قطعه مهمی بوده که در تنظیم نسبت سوخت و هوا، کاهش آلاینده ها و بهینه کردن عملکرد موتور نقش دارد. همچنین با نشانه های خرابی این حسگر و دلایل بروز مشکل به طور کامل آشنا شدیم. در نظر داشته باشید که تمیز کردن این سنسور شاید به طور موقت به رفع مشکل کمک کند اما نتیجه و تاثیر آن دائمی نبوده و در نهایت شما باید سنسور معیوب را عوض کنید. برای تهیه سیم اکسیژن ۴۰۵، سنسور اکسیژن پراید و سایر قطعات یدکی مورد نیازتان می توانید به فروشگاه های اینترنتی یا مراکز معتبر فروش لوازم یدکی در سطح شهر مراجعه کنید. فراموش نکنید که عمر مفید این قطعه نهایتا ۱۶۰ هزار کیلومتر است و به منظور حفظ کارایی خودرو باید پس از طی این مسافت حتی اگر به ظاهر ایرادی در سنسور اکسیژن و عملکرد آن وجود ندارد، نسبت به تعویض این قطعه اقدام کنید.

یکی از دغدغه های این روزهای رانندگان، کاهش مصرف سوخت خودرو است. روش های مختلفی برای صرفه جویی در مصرف سوخت وجود دارد؛ از ایجاد تغییرات فنی گرفته تا اصلاح عادات رانندگی، همگی بر میزان سوختی که موتور هنگام حرکت مصرف می کند، تاثیرگذار است. یکی از تصورات رایج رانندگان درباره روش های کاهش مصرف سوخت، خلاص کردن دنده حین رانندگی است. اما این که چه ارتباطی بین خلاص کردن دنده و صرفه جویی در مصرف بنزین وجود دارد، مسئله ای است که قصد داریم در این مطلب به توضیح آن بپردازیم. به نظر شما آیا این مسئله حقیقت داشته و این روش واقعا موثر است؟ این کار چگونه می تواند مقدار سوختی که در موتور سوزانده می شود را کم کند؟ مزایا و معایب استفاده از این شیوه رانندگی چیست؟ برای یافتن پاسخ این پرسش ها تا با ما همراه باشید.

خلاص کردن خودرو یعنی چه؟

خلاص کردن خودرو یعنی دنده را در وضعیت N یا خلاص قرار دهید و به این ترتیب اتصال موتور به چرخ ها را قطع کنید. این کار با فشار دادن پدال کلاچ و تنظیم گیربکس در حالت خلاص انجام می شود. در حالت خلاص موتور اتومبیل مقاومتی نداشته و بدون هیچ نیرو و مانعی به فعالیت خود ادامه می دهد.

آیا خلاص کردن خودرو مصرف سوخت را کاهش می‌دهد؟

تصور اکثر افراد این است که چون دنده در وضعیت خلاص قرار دارد، انرژی مصرف شده توسط موتور کمتر بوده و سوخت مصرفی نیز کمتر است. اما این مسئله درباره خودروهای امروزی که سیستم انژکتور الکتریکی دارند، صحت ندارد.
در این خودروها وقتی در سرازیری پا را در حالی که خودرو در وضعیت دنده قرار دارد از روی پدال گاز برمی‌دارید، سیستم انژکتور ورود سوخت به موتور را قطع می کند ولی برخلاف تصور عموم، در وضعیت خلاص بودن دنده موتور برای ادامه کار خود به کمی سوخت نیاز دارد! در نتیجه با خلاص کردن ماشین نه تنها در مصرف سوخت صرفه جویی نمی شود، بلکه این کار می تواند مصرف سوخت را افزایش دهد. از دیگر معایب استفاده مکرر از این روش، می توان به آسیب دیدن موتور و گیربکس اشاره کرد. بنابراین به نظر می رسد خلاص کردن دنده اتومبیل در سرازیری چندان ایده مفید و مناسبی نباشد.

خلاص کردن خودرو چه تأثیری بر ایمنی آن دارد؟

ایمنی رانندگی مسئله مهمی است که باید حتما در نظر گرفته شود. وقتی دنده را در حالت خلاص قرار می دهید، از میزان کنترلی که بر خودروتان دارید کاسته می شود. از این رو در شرایط اضطراری ممکن است با تاخیر و تعلل دنده مناسب را انتخاب کنید و اتفاقات ناخوشایندی را رقم بزنید که خسارات زیادی به خودتان و سایرین وارد کند. این وضعیت در مسیرهای سرازیری به دلیل عدم درگیری موتور در هدایت اتومبیل تشدید شده و ترمز تنها پارامتری است که می توانید برای کنترل ماشین از آن کمک بگیرید. وابستگی زیاد به ترمز از معایب جدی این روش بوده و با گرم شدن بیش از حد، کارایی ترمزها کم و احتمال تصادف بیشتر می شود.

روش‌های جایگزین برای کاهش مصرف سوخت

تا اینجا دریافتیم که خلاص کردن ماشین روش مناسبی برای کاهش مصرف سوخت نبوده و حتی نتیجه عکس دارد. در ادامه چند راهکار موثر برای صرفه جویی در مصرف سوخت معرفی خواهیم کرد. با رعایت این نکات می توانید هزینه سوخت وسیله نقلیه تان را کاهش دهید.

• رانندگی با سرعت متغیر و نوسان شدید مصرف سوخت را افزایش می دهد؛ بنابراین توصیه می شود تا حد ممکن با سرعت ثابت حرکت کنید.

• انتخاب دنده متناسب با دور موتور نکته دیگری است که منجر به صرفه جویی در مصرف سوخت می شود.

• عامل موثر دیگر در کاهش مصرف سوخت ، تعویض مرتب و چند وقت یک بار فیلتر هوا و روغن موتور ماشین است.

• اگر بیش از یک دقیقه قصد توقف دارید، حتما موتور وسیله نقلیه تان را خاموش کنید.

• وجود بار اضافی در خودرو نیز می تواند مصرف سوخت را افزایش دهد. بنابراین باید وسایلی که نیاز ندارید را از اتومبیلتان خارج کنید.

• از دیگر اقداماتی که مصرف سوخت وسیله نقلیه تان را کاهش می دهد، تنظیم باد لاستیک ها است؛ کم باد بودن لاستیک ها اصطکاک با سطح جاده و به دنبال آن مصرف سوخت را افزایش می دهند. به این ترتیب با تنظیم باد لاستیک ها می توانید تا ۱۰ درصد مصرف سوخت را کاهش دهید.

سؤالات متداول

۱. آیا خلاص کردن خودرو واقعاً مصرف سوخت را کاهش می‌دهد؟

با توجه به آن چه در این مقاله بررسی کردیم، پاسخ این سوال منفی است؛ خلاص کردن خودروهای مدرن نه تنها به کاهش مصرف سوخت کمکی نمی کند، بلکه بنزین بیشتری را می سوزاند. موتور این اتومبیل ها در حالت خلاص برای روشن ماندن به سوخت نیاز دارد اما در حالت دنده و زمانی که پدال گاز را فشار نمی دهید، سیستم انژکتور پاشش سوخت را قطع می کند.

۲. آیا خلاص کردن خودرو در سرازیری ایمن است؟

خیر، به لحاظ ایمنی این کار اصلا توصیه نمی شود؛ در سرازیری ها وقتی خودرو در حالت خلاص قرار دارد از تسلط راننده بر خودرو کاسته شده و همین امر سبب وابستگی بیش از حد به ترمزها می شود که گرم شدن ترمزها و خطر تصادف را در پی دارد.

۳. آیا خلاص کردن خودرو به موتور و گیربکس آسیب می‌زند؟

وقتی دنده را خلاص می کنید، موتور بدون بار کار کرده و سبب استهلاک قطعات می شود. بنابراین از دیگر معایب استفاده از این روش می توان به آسیب دیدن موتور و گیربکس اشاره کرد.

۴. بهترین روش‌های کاهش مصرف سوخت کدام‌اند؟

برای کاهش مصرف سوخت راهکارهای بسیاری وجود دارد که از موثرترین آن ها می توان رانندگی با سرعت ثابت، تعویض به موقع دنده، استفاده از دنده مناسب حین رانندگی، کم کردن وسایل و بار اضافی و خاموش کردن اتومبیل در توقف های بیش از یک دقیقه را نام برد. این موارد هزینه یا پیچیدگی خاصی نداشته و رعایت کردن آن ها موجب صرفه جویی در مصرف سوخت خواهد شد.

جمع بندی

اکنون شما هم می دانید که رانندگی با دنده خلاص تاثیری بر کاهش مصرف سوخت خودروتان نداشته و حتی می تواند منجر به وقوع حوادث خطرناک و جبران ناپذیری شود. همچنین با روش های موثر بر کاهش مصرف سوخت وسیله نقلیه تان آشنا شدید و آموختید که با رعایت برخی نکات ساده می توانید در مصرف سوخت و هزینه های ناشی از آن صرفه جویی کنید. به این ترتیب علاوه بر افزایش ایمنی و بهبود عملکرد خودرو، به بیشتر شدن عمر مفید آن نیز کمک می کنید. با این حال از جایی که قطعات سیستم سوخت رسانی خودرو در گروه قطعات مصرفی قرار داشته و به مرور زمان فرسوده می شوند، گاهی افزایش مصرف سوخت به علت خرابی پمپ بنزین رخ داده و به تعویض این قطعه نیاز است. پمپ و درجه داخل باک ۴۰۵ جدید، پمپ بنزین پژو ٢٠۶ انژکتور، پمپ بنزین پراید کاربراتوری، صافی بنزین پژو ۴۰۵ و پمپ بنزین سایر خودروها را نیز مانند سایر قطعات خودرو می توانید از مراکز معتبر فروش لوازم یدکی یا فروشگاه های اینترنتی تهیه کرده و یا به طور کلی تهیه و تعویض را به مکانیک متخصص مورد اعتماد خود بسپارید.

اطلاعات بخش های مختلف خودرو از طریق سنسورهای متعدد به ECU ارسال می شود. برای آن که راننده از شرایط لحظه ای موتور و کلیه اجزای خودرو اطلاع داشته باشد به دیتای ارسال شده توسط این سنسورها نیاز دارد. این اطلاعات شامل گزارش وضعیت روغن موتور، بنزین، باد لاستیک ها و سایر موارد فنی خودرو می شود. هر یک از سنسورها وظیفه دریافت و انتقال اطلاعات یک بخش از خودرو را بر عهده دارند. از مهم ترین سنسورهای اتومبیل که اطلاعات بسیار ضروری و حیاتی را گزارش می دهد، سنسور اکسیژن است. برای آشنایی با این قطعه و وظایف و نحوه کار آن تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

سنسور چیست؟

به طور کلی حسگر یا سنسور قطعه ای است که تحت تاثیر محرک های فیزیکی قرار گرفته و متناسب با آن واکنش می دهند. یک سنسور محرک ها را دریافت کرده و به سیگنال های الکترونیکی تبدیل می کند؛ سپس آن را به ECU یا سایر پردازشگرها می فرستد. در حقیقت سنسور وسیله اندازه گیری متغیرهای فیزیکی یا شیمیایی بوده که در کلیه وسایل نقلیه کاربراتوری و انژکتوری به کار می رود؛ سنسور خودروهای انژکتوری داده های جمع آوری شده را به کامپیوتر ارسال کرده تا پس از تجزیه و تحلیل، مطابق با شرایط متغیرها و محرک ها فرمان لازم برای عملگرها صادر و مناسب ترین وضعیت برای هر کدام از سیستم های خودرو ایجاد شود. این مسئله در خودروهای کاربراتوری متفاوت بوده و اطلاعات برای راننده فرستاده می شود. آلارم و نشانه هایی که در پشت آمپر مشاهده می شود نحوه نمایش این اطلاعات به راننده است.
گاهی نیز سنسورهای ماشین های کاربراتوری به شکل مستقیم به عملگرها وصل شده و اطلاعات را برای آن ها می فرستند. در حقیقت به دلیل تفاوتی که بین عملکرد سنسور، ECU و عملگرها وجود دارد، تعداد و تنوع سنسورها در خودروهای انژکتوری و کاربراتوری یکسان نبوده و اتومبیل های کاربراتوری از این نظر دارای محدودیت هایی هستند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی بر تعداد و تنوع این سنسورها افزوده شده و خودروسازان امنیت و راحتی و امکانات بیشتری را برای خودروها فراهم آورده اند.

سنسور اکسیژن چیست و چه وظایفی در خودرو دارد؟

همانطور که پیشتر اشاره کردیم، سنسورها با محرک های فیزیکی در ارتباط بوده و بر اساس اطلاعات دریافتی از آن ها هرگونه نقص و خرابی را گزارش می کنند. سنسور اکسیژن قطعه ای الکترونیکی است که اندازه گیری مقدار اکسیژن موجود در سوخت یا گاز را بر عهده دارد. این قطعه که در قسمت ورودی اگزوز قرار دارد، با اندازه گیری میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی از موتور خودرو، تعیین می کند که چه مقدار اکسیژن در فرایند احتراق نسوخته است. اگر اکسیژن سوخته نشده زیاد باشد، می توان نتیجه گرفت احتراق به صورت ناقص انجام شده و میزان هوا و سوخت تناسبی ندارند که در این صورت مصرف سوخت بیش از حد استاندارد خواهد بود. گزارش های سنسور اکسیژن به شکل سیگنال های حاصل از تغییر ولتاژ ۱ تا ۹ ولت به ECU فرستاده می شود؛ در صورت زیاد بودن اکسیژن، کامپیوتر خودرو تنظیمات سیستم سوخت رسانی را تغییر داده و زمان پاشش انژکتورها را متناسب با غلیظ یا رقیق بودن سوخت عوض می کند. به این ترتیب چنانچه سوخت غلیظ باشد، زمان پاشش کوتاه و اگر رقیق باشد، طولانی تر خواهد شد. به طور کلی می توان وظایف حسگر اکسیژن را به سه بخش تقسیم کرد:

• کاهش مصرف سوخت

• کاهش میزان آلایندگی خودرو

• بهبود احتراق و ارتقا بازده موتور

از آن جایی که سنسور اکسیژن یکی از اصلی ترین سنسورهای هر وسیله نقلیه ای به شمار می رود، در موتور خودروهای امروزی از دو حسگر استفاده می شود؛ اگر خودرو شما دارای یک سنسور باشد، محل قرارگیری آن قبل از کاتالیست بوده و در صورتی که اتومبیلتان دو سنسور داشته باشد، یکی قبل و دیگری بعد از کاتالیست نصب می شود. سر این سنسورها درون اگزوز بوده و پس از اندازه گیری دود خروجی از آن، گزارش ها جهت انجام اقدامات لازم به ECU ارسال می شود. پس از آن کامپیوتر بر اساس اطلاعاتی که دریافت کرده مقدار سوختی که باید درون سیلندر تزریق شود را تنظیم می کند. (کم بودن اکسیژن در اگزوز نشان دهنده زیاد بودن سوخت بوده و برعکس) خودروهای امروزی که موتور V شکل دارند، دارای ۶ یا ۸ سیلندر و ۴ سنسور اکسیژن هستند. دو سنسور اضافه هر یک روی یکی از بلوک های سیلندر نصب می شوند. در این نوع از خودروها دیتای سنسورهای موتور و مبدل کاتالیزوری اگزوز توسط کامپیوتر مقایسه شده و نتایج دقیق تری حاصل می شود که به کاهش سطح آلایندگی خودرو و مصرف سوخت آن نیز کمک می کند.

انواع سنسور اکسیژن و ساختار آن

به طور کلی دو نوع سنسور اکسیژن داریم:

• نوع تک سیم که در اتومبیل های قدیمی کاربرد داشته و گرم کن ندارد.

• نوع دوم سوکت چهار سیم است که علاوه بر داشتن گرم کن، دقت بالایی نیز دارد و در خودروهای امروزی به کار می رود. سنسورهای چهار سیم دارای دو نوع پایه بلند و پایه کوتاه بوده که در نوع و ارتفاع سوکت تفاوت دارند.

هر دو نوع سنسور اکسیژن ساختار یکسانی داشته که شامل بدنه سرامیکی یا چینی، الکترودهای پلاتینیومی، غلافی از جنس دی اکسید زیرکونیوم و المنت گرم شونده می شوند.

عملکرد سنسور اکسیژن مانند ژنراتور بوده و وقتی به اندازه کافی گرم می شود، ولتاژ تولید می کند. غلاف سنسور همان بخش سرامیکی از جنس زیر کونیوم است که درون منیفولد دود قرار می گیرد. انتهای پوسته روی منیفولد پیچ شده و الکترودها که دارای روکش متخلخل پلاتینی هستند نیز زیر حباب پوسته و در بخش سرامیکی آن قرار گرفته اند. گازهای داغی که در منیفولد دود وجود دارند، بر بخش خارجی حباب پوسته اثر می گذارند اما الکترودهای داخلی بین هوای محیط و دود اگزوز قرار گرفته و در معرض این دود نیستند. یکی از تفاوت های سنسورهای اکسیژن قدیمی و جدید وجود فضای تنفس و نفوذ هوا است؛ در سنسورهای قدیمی تک سیم برای ایجاد راه نفوذ هوا، یک سوراخ کوچک در پوسته سنسور ایجاد می شود. در مقابل، فضای کوچکی به نام کانکتور بین عایق بندی الکترودهای سنسورهای جدید دو سیم وجود دارد که تنفس و نفوذ هوا از این مجرا صورت می گیرد. این تنفس در تعیین اختلاف درصد اکسیژن موجود در اگزوز و هوای محیط موثر بوده و به تولید ولتاژ میان حباب سرامیکی منجر می شود. تولید ولتاژ با اختلاف درصد اکسیژن رابطه مستقیم دارد. یعنی هر چه این اختلاف اکسیژن بیشتر باشد، سنسور اکسیژن ولتاژ بیشتری تولید می کند. گرما عنصری ضروری برای فعالیت این سنسورها به شمار رفته و گرم کن، گرمای اولیه ای که برای شروع کار و ارسال ولتاژ نیاز است را تامین می کند. از دیگر وظایف این المنت ها جلوگیری از توقف فعالیت سنسور اکسیژن در زمانی است که موتور با دور کند برای مدت طولانی مشغول به کار است.

جمع بندی

در این مقاله به معرفی سنسور اکسیژن، بررسی ساختار و اجزای آن و نقش هایی که این قطعه در خودرو دارد پرداختیم؛ اکنون می دانیم که سنسور اکسیژن با دریافت اطلاعات و ارسال آن به کامپیوتر، مقدار اکسیژن موجود در دود اگزوز را اندازه گیری کرده و دستورات لازم جهت تنظیم عملکرد سیستم سوخت رسانی را صادر می کند. به طور کلی فعالیت این سنسور به کاهش مصرف سوخت، کاهش آلاینده ها و بهبود راندمان موتور منجر می شود. بنابراین اهمیت زیادی در عملکرد صحیح موتور داشته و در صورت مشاهده هرگونه نشانه خرابی، فورا مشکل را پیگیری کرد. چنانچه سنسور اکسیژن پراید، سیم اکسیژن ۴۰۵ یا سنسور اکسیژن ۲۰۶ شما معیوب شده است می توانید با مراجعه به فروشگاه های اینترنتی قطعات یدکی و یا مراکز معتبر فروش حضوری لوازم خودرو آن را خریداری کرده و یا تهیه و تعویض این قطعه را به طور کامل به مکانیک مورد اعتماد و باتجربه اتومبیلتان بسپارید.

از جمله اجزای خودرو که ایمنی آن را تامین کرده و تغییر مسیر را به سایر رانندگان اطلاع می دهد، چراغ راهنما است. درست کار نکردن چراغ راهنما ممکن است سبب وقوع تصادف و مشکلات متعددی شود. شاید خرابی چراغ راهنما نسبت به بسیاری از بخش های خودرو به نظرتان مهم نبوده و رسیدگی به آن در اولویت نباشد، اما باید بدانید که این قطعه اهمیت بالایی در حفظ ایمنی شما داشته و تعمیر آن بسیار ضروری است. بنابراین اگر چراغ راهنمای اتومبیلتان معیوب شده تا انتهای مطلب با ما همراه باشید. در این مطلب قصد داریم دلایل خرابی چراغ راهنما و راه های تعمیر آن را بررسی خواهیم کرد.

رله سیگنال راهنما؛ مهم‌ترین بخش در سیستم روشنایی خودرو

در ابتدا بیایید سیستم روشنایی خودرو را بررسی کرده و مهم ترین قطعه آن را بشناسیم.
در سیستم روشنایی خودرو قطعه کوچک و کاربردی به نام رله سیگنال وجود دارد که مانند یک سوئیچ خودکار عمل کرده و جریان برق را پی در پی قطع و وصل می کند و با این کار چراغ راهنما چشمک می زند. خرابی رله سیگنال عملکرد چراغ راهنما را مختل می کند؛ ممکن است روشن نشود، ثابت بماند یا بسیار کند یا سریع چشمک بزند.
این قطعه انواع مختلفی دارد؛ رله های الکترونیکی که دوام بیشتری داشته و در اتومبیل های مدرن تر استفاده می شوند و رله های مکانیکی که در خودروهای قدیمی کاربرد دارند دو گروه اصلی رله سیگنال به شمار می روند.
محل قرارگیری رله سیگنال معمولا درون جعبه فیوز و کنار سایر رله ها بوده اما گاهی نیز ممکن است داخل جعبه اتصال جانمایی شده باشد. اینکه جعبه فیوز و جعبه اتصال در کدام بخش از خودرو قرار داشته باشند به نوع و مدل خودرو بستگی دارد؛ زیر داشبورد، زیر کاپوت و داخل صندوق عقب محل قرارگیری جعبه فیوز بوده و جعبه اتصال نیز ممکن است زیر داشبورد یا محفظه موتور قرار داشته باشد. برای اطلاع از محل قرارگیری می توانید دفترچه راهنمای ماشینتان را بررسی نمایید.

علائم خرابی چراغ راهنما

نکته مهم در تعمیر چراغ راهنما تشخیص به موقع خرابی است. در صورت آشنایی با علائم خرابی رله سیگنال می توانید بلافاصله مشکل را شناسایی کرده و آن را برطرف کنید. به این ترتیب از هزینه های گزاف احتمالی آینده پیشگیری کرده و مانع از وقوع تصادف خواهید شد. برخی از مهم ترین علائم عبارتند از:

• روشن نشدن چراغ راهنما

• سریع تر یا کندتر از حالت عادی چشمک زدن راهنما

• قطع و وصل‌شدن ناهماهنگ چراغ راهنما

• ثابت ماندن چراغ راهنما

• روشن شدن چراغ راهنما تنها در یک سمت

• کم نور بودن چراغ ها

• پرش نور

• روشن شدن همزمان هر دو چراغ راهنما پس از زدن راهنمای یک طرف

همه موارد ذکر شده لزوما همزمان اتفاق نمی افتند و در صورت مشاهده مقطعی یک یا دو مورد نیز لازم است به تعمیرگاه های تخصصی مراجعه کرده و مسئله را بررسی کنید.

علت کار نکردن چراغ راهنما

پس از صحبت درباره علائم معیوب شدن چراغ راهنما، به سراغ بررسی دلایل کار نکردن این قطعه خواهیم رفت. موارد مختلفی می تواند موجب خراب شدن این قطعه شود که در ادامه ابتدا نوع خرابی را نام برده و سپس در مقابل آن علت خرابی را توضیح خواهیم داد:

• سوختن فیوز: با سوختن فیز چراغ راهنما، کل مدار از کار افتاده و قطع می شود.

• خرابی رله سیگنال: گذشت زمان و نوسانات الکتریکی می تواند سبب بروز خرابی رله سیگنال شود.

• خرابی لامپ: لامپ های معمولی یا LED چراغ راهنما سوخته یا خراب می شوند.

• خرابی دسته راهنما: فرسودگی یا خرابی دسته راهنما عامل دیگر درست کار نکردن چراغ راهنما است.

• خرابی کنترل‌ کننده مرکزی خودرو: در برخی از اتومبیل های مدرن و امروزی چراغ راهنما تحت کنترل واحدهای مرکزی الکترونیکی است. در این صورت اختلال در این سیستم می تواند به خرابی چراغ راهنما منجر شود.

• اتصال کوتاه در سیم‌ کشی: یکی دیگر از عواملی که می تواند عملکرد چرغ ها را مختل کند، اتصال ناقص یا ایجاد قطع شدگی در سیم کشی است.

• اتصالات کثیف یا زنگ زده: در اثر تمیز نبودن اتصالات الکتریکی این احتمال وجود دارد که برق به درستی به چراغ ها نرسد.

اگر چراغ راهنما از کار افتاد، چه کنیم؟

حالا که با علت های از کار افتادن چراغ راهنما و نشانه های آن آشنا شدید، وقت آن رسیده که به توضیح روش های تعمیر و رفع این مشکل بپردازیم:

۱. بررسی و تعویض فیوز

در نخستین گام فیوزهای مرتبط با چراغ راهنما را بررسی کنید؛ چنانچه فیوز سوخته است، آن را با فیوز مشابه جدید جایگزین کنید و داشته باشید که حتما از فیوز با آمپراژ مناسب استفاده می کنید.

۲. تعویض رله سیگنال

رله سیگنال قطعه ارزان قیمتی بوده و تعویض آن نیز کار دشواری نیست. از این رو به راحتی در کمتر از یک ساعت تعویض شده و برای انجام این کار به تخصص بالایی نیاز ندارید. البته ممکن است در برخی مدل از انواع خودرو مانند لکسوس و تویوتا دسترسی به رله سیگنال چندان ساده نباشد. بنابراین اگر قصد دارید شخصا این قطعه را تعویض کنید حتما دفترچه راهنمای خودرو را مطالعه کنید یا به طور کلی این کار را به تعمیرکار متخصص و ماهر بسپارید.

۳. بررسی لامپ‌های راهنما

در صورتی که از کار افتادن راهنما به علت سوختن و خرابی لامپ های آن رخ داده است، باید لامپ ها را تعویض کنید؛ تعویض لامپ های سنتی به صورت جداگانه امکان پذیر بوده اما اگر لامپ های چراغ راهنمای وسیله نقلیه تان از نوع LED است رفع مشکل تنها با تعویض کل مجموعه میسر می شود.

۴. بررسی سیم‌کشی

از دیگر اقدامات لازم جهت تعمیر چراغ راهنما، بررسی مسیر سیم ها است. با این کار سیم کشی معیوب تعمیر شده یا اگر اتصال کوتاهی وجود دارد، بر طرف می شود. دقت داشته باشید که بررسی سیم کشی امری تخصصی بوده و به ابراز مخصوص نیاز دارد بنابراین نباید توسط خودتان انجام شود.

۵. تعویض دسته راهنما

چنانچه خرابی دسته راهنما علت اصلی درست کار نکردن این قطعه است، با تعویض آن می توانید به سادگی مشکل را بر طرف کنید. تعویض دسته راهنما پیچیدگی خاصی ندارد.

۶. تمیز کردن اتصالات

نکته مهم دیگر که با رعایت آن می توانید از بروز ایرادات مختلف در خودرو جلوگیری کنید، تمیز کردن بخش های مختلف ماشین است؛ با تمیز کردن اتصالات الکتریکی زنگ زده و کثیف می توانید مشکل خرابی چراغ راهنما را حل کنید. فقط توجه داشته باشید که هنگام نظافت به خودتان یا خودرو صدمه ای وارد نکنید.

جمع بندی

در این مطلب از وبلاگ دانستنی های تعمیر و نگهداری قطعات خودرو، هر آن چه که به خرابی چراغ راهنما مرتبط بود را بررسی کرده و با علائم از کار افتادن این قطعه، علل بروز این مشکل و راهکارهای رفع آن آشنا شدیم. تقریبا می توان گفت که کار نکردن راهنما در خودروهای مختلف دلایل یکسانی داشته و روش های مشابهی برای تعمیر این قطعه به کار گرفته می شود. مجددا بر این نکته تاکید می کمنیم که نگهداری صحیح از سیستم روشنایی خودرو در ارتقا ایمنی خودتان و سایر رانندگان بسیار موثر است. شما می توانید دسته راهنمای پراید، دسته راهنما سمند، دسته راهنما پیکان و دسته راهنمای ۴۰۵ را از فروشگاه اینترنتی لوازم یدکی HPC با تضمین کیفیت و قیمت خریداری کنید.

سوخت عامل اصلی حرکت خودرو بوده و کیفیت آن نیز در عملکرد موتور تاثیر مستقیم دارد. از جمله هزینه های روتین هر وسیله نقلیه ای نیز هزینه سوخت (بنزین یا گازوئیل) است و بیشتر از حد استاندارد بودن مصرف سوخت در دراز مدت هزینه گزاف و چشمگیری خواهد داشت. ولی با رعایت برخی نکات ساده می توانید در مصرف سوخت و هزینه های ناشی از آن صرفه جویی کنید. در ادامه مهم ترین نکاتی که منجر به صرفه جویی در مصرف سوخت می شود را بررسی خواهیم کرد. تا انتهای مطلب همراه ما باشید!

۱. خودرو را سبک کنید.

مهم ترین نکته کاهش وزن و سبک کردن اتومبیل است؛ وزن زیاد خودرو علاوه بر افزایش مصرف سوخت، سبب بروز اختلال در عملکرد سایر قسمت های ماشین می شود. هر چه وزن خودرو کمتر باشد، شتاب گرفتن سریع تر انجام شده، ماشین چابک تر است و پس از طی مسافت کمتری متوقف می شود. فیزیک به سادگی این مسئله را توجیه می کند؛ در حرکت هر جسمی از نقطه ۱ به ۲، هر چه آن جسم سبک تر باشد، انرژی کمتری مصرف می شود. بنابراین وسایل اضافه، لوازم غیرضروری جعبه ابزار، تجهیزات کمپینگ، ساب ووفر و هر وسیله بلااستفاده دیگری که در صندوق عقب اتومبیلتان دارید را خارج کرده تا از وزن آن کاسته شده و مصرف سوخت کاهش یابد.

۲. نیروی اصطکاک باد (Drag) را زیاد نکنید!

چنانچه از وسایلی که روی باربند خودرو بسته اید استفاده نمی کنید، آن ها را از باربند باز کنید. به این ترتیب علاوه بر کاهش وزن خودرو، از مقدار کشش باد که مانع حرکت است نیز کم می شود.

۳. با سرعت بهینه برانید.

هر خودرویی دارای یک محدوده سرعت بهینه بوده که اغلب بین ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت است. در این بازه اتومبیل بهترین عملکرد، شتاب و کیفیت حرکت را با مناسب ترین میزان مصرف سوخت دارد. رانندگی با سرعت یاد شده سبب کاهش کشش یا درگ خودرو می شود و کاهش مصرف سوخت را به همراه دارد. چنانچه سرعت حرکت شما بیشتر از ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت باشد، نیروی کشش و اصطکاک باد به صورت تصاعدی بالا رفته و مصرف سوخت را افزایش می دهد. اجازه دهید با یک مثال این مسئله را توضیح دهیم؛ یک خودرو چهار سیلندر معمولی که با سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت حرکت می کند، با هر لیتر بنزین ۱۲ کیلومتر را طی می کند. این در حالی است که همین خودرو اگر با سرعت ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کند، با مصرف یک لیتر بنزین تنها ۸/۵ کیلومتر را می پیماید که در حقیقت برابر با ۵۰ درصد افزایش مصرف سوخت است. به غیر از کاهش مصرف سوخت، رانندگی با سرعت مناسب و بهینه از ایمنی راننده و سرنشینان را نیز تامین می کند.

۴. ملایم تر برانید.

یکی دیگر از عواملی که سبب افزایش مصرف سوخت و هدر رفتن آن می شود، رانندگی با شتاب بالا و ترمزهای شدید است؛ در این شرایط غلبه بر اینرسی به انرژی بیشتری نیاز داشته و در دور موتور بالا، مصرف بنزین بیشتر می شود. همچنین هنگام ترمز کردن، سرعتی که برای رسیدن به آن مقدار زیادی بنزین مصرف کرده اید، مجددا کم می شود که همین مسئله نیز بر اهمیت رانندگی با سرعت مطمئن تاکید دارد.

۵. در ترافیک طولانی خودرو را خیلی روشن نگه ندارید.

شاید نمی دانستید که حتی اگر خودرو در حرکت نباشد نیز بنزین مصرف می کند. ساز و کار موتور خودروهای کاربراتوری که در گذشته استفاده می شدند، به گونه ای بود که اگر برای چند دقیقه در حالت توقف روشن می ماند سوخت کمتری نسبت به خاموش و روشن کردن خودرو مصرف می کرد. اما خودروهای انژکتوری جدید سیستم متفاوتی داشته و از آن جایی که تنها همان مقدار سوختی که برای روشن شدن موتور مورد نیاز است را مصرف می کند، روشن ماندن موتور در حالت سکون سبب هدر رفتن بنزین بیشتر می شود. اتومبیل های پیشرفته تر امروزی نیز دارای سیستم stop-start بوده و برای آن که بنزین کمتری مصرف شود، موتور را در حالت سکون و توقف خاموش می کند.

۶. باد لاستیک های خود را تنظیم کنید.

یکی دیگر از عوامل موثر بر صرفه جویی در مصرف سوخت که ایمنی را نیز افزایش می دهد، تنظیم باد لاستیک های ماشین است؛ اگر فشار لاستیک از حد استاندارد کمتر باشد، لاستیک تغییر شکل داده و پهن می شود. به این ترتیب سطح تماس با خیابان بیشتر شده و اصطکاک افزایش می یابد. علاوه بر این که چرخاندن لاستیک با این شرایط به قدرت بیشتری نیاز دارد، موجب آسیب به لاستیک و کاهش طول عمر آن می شود. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که با استفاده مداوم و منظم از خودرو، باد لاستیک ها به مرور کم شده و چک کردن و تنظیم باد امری ضروری است. دما هم عامل دیگری است که بر تراکم هوا اثر گذاشته و سبب تغییر فشار تایرها می شود. در نتیجه با شروع سرما فشار لاستیک ها به میزان قابل توجهی کم شده و باید حتما برای تنظیم باد مراجعه کنید.

۷. از روغن موتور مناسب در خودروی خود استفاده کنید.

انتخاب روغن موتور مناسب پارامتر دیگری است که باید به آن توجه شود. خودروهای امروزی قطعات داخلی ظریف تری داشته و باید به توصیه های سازنده درباره گرانروی روغن مورد استفاده توجه کرد؛ روغن این اتومبیل ها معمولا رقیق تر از خودروهای قدیمی است. با استفاده از روغن های بسیار غلیظ، سرعت قطعات متحرک موتور کم شده و خودرو به سوخت بیشتری برای حرکت این قطعات نیاز پیدا خواهد کرد. البته این به معنای استفاده از روغن های رقیق نیست؛ روغن های خیلی رقیق نیز به قطعات آسیب جدی وارد کرده و هزینه تعمیرات گزافی را بر جای می گذارد. تنها در صورتی می توانید از هر روغن موتوری استفاده کنید که در موقعیت خاصی گرفتار شده باشید؛ مثلا در جاده مانده اید و روغن موتور کافی ندارید. در این شرایط بدون در نظر گرفتن معیار گرانروی روغن، از هر روغنی که در دسترستان هست استفاده کنید تا مانع از صدمه دیدن وسیله نقلیه تان شوید.

۸. از خودروی خود خوب نگهداری کنید

با نگهداری صحیح از خودرو می توانید علاوه بر کاهش هزینه تعمیرات، مصرف سوخت اتومبیلتان را نیز کمتر کنید. به طور استاندارد روغن ماشین باید پس از هر ۵ هزار کیلومتر کارکرد عوض شود؛ زیرا با گذشت زمان تجمع رسوبات سبب غلیظ شدن آن می گردد. از دیگر نکات مهم نگهداری خودرو بررسی فوری در صورت روشن شدن چراغ چک موتور است. وجود مشکل در سنسور اکسیژن، شمع ها یا سنسورهای اتومبیل می تواند موجب روشن شدن چراغ چک، اختلال در عملکرد موتور و افزایش مصرف سوخت شود.

۹. مراقب رانندگی خود باشید.

استفاده از کروز کنترل در مسیرهای طولانی بین شهری بهترین راهکار برای کاهش مصرف سوخت است اما در رانندگی های درون شهری بهتر از کروز کنترل، رانندگی با دقت بالا و تمرکز و هوشیاری کافی است؛ این مسئله در اتومبیل های امروزی که کروز کنترل تطبیقی (ACC) دارند و فاصله تعیین شده با موانع پیش رو را حفظ می کنند، انتخاب بهینه تری است.

۱۰. کمتر از خودرو استفاده کنید!

ممکن است در نگاه اول به نظرتان عجیب باشد اما اگر به ترددهای روزانه خود یا سایر رانندگان دقت کنید، حتما شما هم تایید می کنید که تعداد قابل توجهی از این سفرهای درون شهری، مسافت های کوتاه نقطه به نقطه ای است که بسیاری از آن ها اصلا ضروری نبوده و یا با وسایل حمل و نقل عمومی نیز انجام می شوند. این ترددهای کوتاه ممکن است در نگاه اول به چشم نیاید اما اگر تعداد و مسافت سفرهای درون شهری نقطه به نقطه و نه چندان ضروری خود را جمع کنید حتی ممکن است به هزاران کیلومتر هم برسد. بنابراین با اولویت بندی کردن کارهای روزمره خود بر اساس مکان و بعد مسافت، می توانید در مصرف سوخت و مهم تر از آن، زمان، صرفه جویی کرده و به کاهش ترافیک شهری نیز کمک کنید.

جمع بندی

در این مطلب با راهکارهای کاهش مصرف سوخت آشنا شدید و دانستید که علاوه بر مسائل فنی، نحوه رانندگی و عادات رانندگی غلط نیز ممکن است مصرف سوخت خودرو شما را تحت تاثیر قرار دهد؛ وزن خودرو و میزان باری که حمل می کند، سرعت و شتاب حرکت، اصطکاک، باد لاستیک ها، کیفیت روغن موتور، عادات اشتباه رانندگی و نکات مربوط به تعمیر و نگهداری خودرو از جمله عوامل مهم در میزان مصرف سوخت است. با این حال گاهی ممکن است سیستم سوخت رسانی وسیله نقلیه تان دچار مشکل شده باشد و چاره ای جز تعویض قطعات نداشته باشید. در این صورت می توانید پمپ و درجه داخل باک ۴۰۵ جدید، پمپ بنزین پراید کاربراتوری، پمپ بنزین پژو ٢٠۶ انژکتور، پمپ بنزین پراید انژکتور و … را از فروشگاه اینترنتی لوازم یدکی خودرو HPC خریداری نمایید.

نگهداری و مراقبت از هر وسیله ای در افزایش طول عمر و ارتقای عملکرد و کارایی آن تاثیر به سزایی دارد؛ خودرو نیز از این قاعده مستثنی نبوده و رعایت نکات نگهداری مناسب از آن عامل مهمی است که از فرسودگی زودتر از موعد جلوگیری می کند. از آن جایی که امروزه تعمیرات خودرو امری بسیار هزینه بر به شمار می آید، بهتر است تا حد ممکن نکات مراقبتی را رعایت کرده و نیاز به مراجعه به تعمیرگاه و اقدامات تعمیری را کاهش دهید. به این ترتیب علاوه بر کاهش هزینه ها، به بالا رفتن عمر مفید اتومبیلتان نیز کمک می کنید. آشنایی با بایدها و نبایدهای نگهداری از خودرو، به شما در این امر یاری می رساند. در این مطلب به بررسی برخی از مهم ترین اقدامات لازم برای نگهداری صحیح خودرو می پردازیم؛ تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

۱. با چراغ هشدار روغن روشن رانندگی نکنید

روشن شدن برخی از چراغ های هشدار نگران کننده نبوده و شاید بتوان از آن ها چشم پوشی کرد اما چراغ قرمز روغن در این گروه قرار نمی گیرد؛ چنانچه هنگام رانندگی و فعالیت موتور با روشن شدن این چراغ مواجه شدید، فورا توقف کرده اتومبیل خود را خاموش کنید. حال باید مقدار روغن موجود در مخزن را بررسی کرده و در صورت نیاز به آن بیفزایید. همچنین یکی دیگر از دلایل روشن شدن این چراغ، معیوب بودن فشنگی روغن است که با رفع این مشکل چراغ روغن خاموش خواهد شد.

۲. مانع از اتمام سوخت شوید

اگر بنزین یا گازوئیل خودروتان تمام شود ممکن است جرم و ذرات اضافی موجود در انتهای باک وارد سیستم سوخت شده و مشکل ساز شود. گاهی این مسئله با تعویض فیلتر سوخت بر طرف می شود اما در برخی موارد نیز مشکل کمی پیچیده تر بوده و رفع آن با صرف هزینه های گزاف جهت سرویس و شست و شوی سیستم سوخت رسانی میسر می گردد.

۳. همیشه از چادر ماشین استفاده نکنید

استفاده مداوم از چادر ماشین می تواند منجر به پوسیدگی بدنه خودرو شما شود. چرا که رطوبت زیر چادر جمع شده و به مرور زمان سبب زنگ زدگی و خوردگی بدنه می شود. البته استفاده گاه به گاه از چادر در مواقع لزوم ایرادی ندارد اما توجه داشته باشید که نباید به یک روال و عادت تبدیل شود.

۴. از گازوئیل در یک خودرو بنزینی استفاده نکنید

بدیهی است که با وجود پیشرفت های صنعت خودروسازی، نمی توان از گازوئیل در خودرو بنزین سوز و برعکس استفاده کرد. این کار صدمات جدی به اتومبیل تان وارد کرده و هزینه تعمیرات سنگینی را به شما تحمیل می کند.

۵. به هیچ وجه سرویس دوره ای خودرو را نادیده نگیرید

همه خودروها نیاز به سرویس دوره ای منظم داشته و رعایت نکات مربوط به تعمیر و نگهداری آن ها چه برای اتومبیل های مدرن و چه قدیمی، ضروری است. بنابراین باید توجه داشته باشید که تعویض روغن، تسمه تایم و سایر قطعات مصرفی مطابق با زمانبندی و دستورالعمل درج شده در دفترچه راهنمای وسیله نقلیه باشد. عدم رسیدگی و تعویض به موقع این قطعات می تواند آسیب های جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.

۶. هیچ نشتی را نادیده نگیرید

توصیه دیگری که در راستای نگهداری صحیح از خودرو باید مد نظر قرار دهید، بررسی زیر اتومبیل جهت اطلاع از نشتی احتمالی است. نشت روغن و مایع خنک کننده می تواند مشکل ساز شود و در این میان نشت روغن ترمز از سایر موارد خطرناک تر بوده و به رسیدگی فوری نیاز دارد.

۷. مراقب کلاچ باشید

عادت اشتباه برخی از رانندگان خودروهای دارای گیربکس دستی، تکیه دادن پا روی پدال کلاچ در تمام طول رانندگی است؛ این کار سبب جا به جایی و افزایش استهلاک کلاچ می شود. بنابراین نباید به غیر از هنگام تعویض دنده پای خود را روی این پدال قرار دهید.

۸. خودرو را برای مدت طولانی خاموش نگذارید

طراحی اتومبیل ها به گونه ای است که باید فعالیت منظم داشته باشند؛ اگر برای مدت طولانی از وسیله نقلیه تان استفاده نکنید و خاموش باشد، به مرور بخش های مختلف آن آسیب می بیند. از جمله صدمات پرهزینه ای که در اثر حرکت نکردن طولانی مدت خودرو ممکن است با آن مواجه شوید نشتی روغن موتور، خرابی تایرها و سیستم تعلیق می باشد.

۹. فراتر از قدرت اتومبیل یدک‌کشی نکنید

یدک کشی بیشتر از توان خودرو به پیشرانه، قطعات سیستم تعلیق و حتی شاسی ها صدمه می زند. از این رو هنگام یدک کشی باید قدرت و تحمل اتومبیلتان را در نظر بگیرید.

۱۰. از روغن نامناسب استفاده نکنید

در تهیه روغن موتور برند آن اهمیت چندانی نداشته و تنها نکته مهم ویسکوزیته مناسب و استاندارد بودن آن است. اگر از روغن موتور مناسب (با توجه به ویژگی هایی که در دفترچه راهنمای وسیله نقلیه تان درج شده) استفاده نکنید، موتور خودروتان دچار فرسودگی زودتر از موعد خواهد شد. دمای محل رانندگی نیز پارامتر دیگری است که هنگام خرید روغن موتور باید به آن توجه کنید.

۱۱. در سیستم خنک کننده آب نریزید

استفاده از آب در سیستم خنک کننده آن هم به تنهایی، به هیچ وجه تصمیم درستی نیست. چرا که در زمستان یخ زده و در ایام دیگر سال موجب زنگ زدگی می شود. با مطالعه دفترچه راهنمای خودرو یا مشاوره با فروشنده می توانید مناسب ترین مایع خنک کننده برای ماشین خود را پیدا کنید. در صورت لزوم می توانید آن را با مقاری آب مقطر نیز ترکیب نمایید.

۱۲. در هنگام باران پنجره‌ها را باز نگذارید

با باز گذاشتن پنجره ها و سانروف خودرو حین بارندگی و ورود آب به درون کابین، ممکن است بخش های تزئینی یا لوازم الکترونیکی آسیب ببینند. بنابراین هنگام بارش باران و طوفان هرگز پنجره ها را باز نگذارید.

۱۳. اگر موتور بیش از حد گرم است، رانندگی نکنید

چنانچه موتور خودروتان بیش از حد گرم شد و آمپر آب شروع به بالا رفتن کرد، فورا توقف کرده و مسئله را بررسی کنید؛ همچنین اگر شرایط به نظر عادی بود اما بوی سوختگی احساس کردید یا دیدید دود از محفظه موتور خارج می شود، بلافاصله اتومبیل را ترک کنید.

۱۴. در آب‌های عمیق رانندگی نکنید

در نظر داشته باشید که برای رانندگی در جریان آب عمیق نمی توان از اتومبیل های شهری معمولی استفاده کرد. ورود آب به موتور سبب خرابی آن خواهد شد. تنها در صورتی که خودرو آفرودی شاسی بلند با قابلیت سیستم غواصی دارید می توانید از چنین مسیری عبور کنید.

۱۵. قطعات ارزان قیمت روی اتومبیل نصب نکنید

زمانی که خودرو نیاز به تعمیر پیدا می کند ممکن است تصمیم بگیرید از قطعات یدکی ارزان قیمت که اغلب کیفیت پایینی دارند، استفاده کنید؛ اما باید بدانید که این کار در ظاهر باعث صرفه جویی در هزینه های شما می شود اما به دلیل نامرغوب بودن طول عمر پایینی داشته و زود خراب می شوند؛ حتی ممکن است به اتومبیل شما آسیب زده و هزینه تعمیرات بیشتری را به شما تحمیل کند. بنابراین توصیه می کنیم لوازم یدکی باکیفیت و اصلی را از مراکز معتبر تهیه کنید. فروشگاه های اینترنتی نیز انتخاب مناسبی برای خرید سرپلوس ۲۰ خار گیربکسی پراید، سرپلوس ۲۲ خار ABS پژو ۴۰۵، سرپلوس ۲۰ خار ABS پراید، سه شاخه پلوس ۲۰ خار پراید و… می باشند.

در خودروهای دارای موتور احتراق داخلی، سیستم سوخت‌رسانی به‌عنوان یکی از اجزای اساسی و کلیدی شناخته می‌شود. موتور این نوع خودروها فرایند مشخصی برای تولید قدرت دارد که از سه عنصر سوخت، برق و هوا تشکیل شده و نقش تعیین‌کننده‌ای در انجام احتراق و تولید جرقه دارند. احتراق زمانی اتفاق می‌افتد که ترکیب مناسبی از سوخت و هوا به داخل سیلندرها تزریق، متراکم و در زمان صحیح با جرقه‌زنی شمع‌ها فعال می‌شود. بنابراین، سیستم سوخت‌رسانی وظیفه تأمین یکی از ارکان حیاتی احتراق را بر عهده دارد و باید سوخت را به میزان کافی و با کیفیت لازم از باک به موتور منتقل کند. فیلتر سوخت یکی از اجزای این سیستم است که به کارکرد صحیح آن کمک می کند. در ادامه، به بررسی اهمیت فیلتر سوخت و تأثیر آن بر عملکرد موتور خواهیم پرداخت تا بهتر بفهمیم چرا سلامت و کیفیت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

فیلتر بنزین (فیلتر سوخت) چیست و چه کاربردی در خودرو دارد؟

یکی از عوامل مهمی که در بررسی عملکرد فنی موتور و خودرو باید به آن توجه شود، تأثیر کیفیت بنزین است. کیفیت بنزین شامل میزان سوختی است که به موتور و محفظه احتراق منتقل می‌شود و همچنین ویژگی‌های بنزین را در بر می‌گیرد. این کیفیت به لحاظ خلوص و درصد آلایندگی‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. شرایط تولید بنزین یکی از پارامترهای تاثیرگذار بر کیفیت بنزین بوده و علاوه بر آن، آلایندگی‌های حاصل از فرآیند سوخت‌گیری و سوخت‌رسانی نیز اهمیت زیادی دارند. این آلاینده‌ها ممکن است از باک یا مخزن سوخت خودرو به بنزین وارد شوند. اگر بخشی از این ذرات ناخالص به موتور و محفظه احتراق راه یابد، می‌تواند باعث احتراق نامناسب و کاهش کارایی موتور شود و همچنین به قطعات مختلف آن آسیب و استهلاک جدی وارد کند.
به همین دلیل تصفیه بنزین تا حد ممکن، بسیار حائز اهمیت بوده و به حفظ سلامت قطعات مختلف موتور و افزایش کارایی آن‌ها کمک می‌کند. همچنین نقش مهمی در کاهش سطح آلایندگی خودرو که امروزه یکی از نکات کلیدی در ارزیابی خودروها به شمار می رود، دارد. فیلتر بنزین به عنوان قطعه‌ای حیاتی، مسئولیت جذب و پاکسازی ناخالصی‌های موجود در بنزین را در مسیر ورود به موتور بر عهده دارد. به طور کلی کاربردهای این فیلتر در خودرو و سیستم سوخت‌رسانی به شرح زیر است :

• وجود آلاینده ها سبب آسیب دیدگی قطعات سیستم سوخت رسانی می شود؛ فیلتر سوخت وظیفه محافظت از قطعاتی مانند انژکتورها که نسبت به آلاینده ها بسیار حساس هستند را بر عهده دارد.

• این فیلتر به بهبود شرایط احتراق کمک کرده و به این ترتیب بازده موتور را افزایش داده و عملکرد فنی خودرو را ارتقا می بخشد.

• فیلتر سوخت مانع ورود ناخالصی و ذرات اضافه شده و سطح آلایندگی را کاهش می دهد.

• این قطعه رطوبت های احتمالی موجود در سوخت را جذب کرده و با این کار از زنگ زدن قطعات و بخش‌های مختلف موتور، مانند سیلندرها و سوپاپ‌ها جلوگیری می کند.

فیلتر سوخت گرد و خاک، خرده‌های فلز، تکه‌های اکسید فلزات و رطوبت موجود در بنزین را جذب کرده و اجازه نمی دهد این آلودگی ها وارد سیستم سوخت رسانی شود. ورود این رطوبت به موتور سبب احتراق ناقص و خام سوزی شده و همچنین ممکن است زنگ زدگی بخش های فلزی موتور را در پی داشته باشد. همین مسئله اهمیت فیلتر بنزین و لزوم حفظ سلامت آن را نشان می دهد.

فیلتر بنزین در خودروهای کاربراتوری و انژکتوری

همانطور که پیش تر نیز به آن اشاره کردیم، یکی از وظایف اصلی فیلتر بنزین، محافظت از انژکتورها بوده و این مسئله به ویژگی‌های متفاوت سیستم‌های سوخت‌رسانی کاربراتوری و انژکتوری مرتبط است. در سیستم‌های کاربراتوری، سوخت از طریق ژیگلورهای کاربراتور به منیفلد هوا ریخته و با هوا ترکیب می شود و سپس به سیلندرها وارد می‌گردد. قطر خروجی ژیگلورها حدود نیم سانتیمتر است که باعث کاهش احتمال مسدود شدن این مجاری توسط ذرات ریز می‌شود. البته در نظر داشته باشید که ممکن است تمامی آلاینده‌ها به داخل موتور راه پیدا کرده و بر احتراق تأثیر منفی بگذارند. مقابل سیستم های کاربراتوری قدیمی، سیستم های انژکتوری را داریم که سوخت را از طریق پاشش انژکتورها به منیفولد گاز منتقل می‌کنند. از آن جایی که سوخت مانند ذرات پودری یا گاز از سوراخ‌ها و منافذ ریز خروجی انژکتورها پاشیده می شود، در این سیستم فیلتر بنزین نقش پررنگ تری دارد. باقی ماندن مواد آلاینده یا ذرات معلق در بنزین، سبب مسدود شدن خروجی ها شده و فرایند سوخت رسانی را مختل می کند. احتراق نامناسب و در وضعیت شدیدتر، روشن نشدن خودرو از جمله نتایج و آسیب هایی است که ناکارآمد بودن فیلتر سوخت به همراه دارد.

محل تعبیه فیلتر بنزین

فیلتر بنزین به طور کلی در مسیر سوخت رسانی، بین باک و موتور قرار دارد اما محل دقیق نصب آن در خودروهای مختلف، متفاوت است؛ در ماشین های قدیمی تر عمدتا این قطعه در زیر خودرو و نزدیک مخزن سوخت، درون محفظه موتور و یا نزدیک موتور قرار می گرفت. اما در انواع جدیدتر و پیشرفته تر خودروها، آن را درون باک بنزین جای می دهند. در این قسمت یک صفحه توری وجود دارد که به عنوان پیش فیلتر عمل کرده و از ورود ذرات بزرگ آلاینده به پمپ بنزین جلوگیری می‌کند. پس از این صافی، پمپ بنزین قرار داشته و فیلتر سوخت نیز بعد از پمپ تعبیه شده است. ترتیب قرارگیری این اجزا مهم است. چرا که زیرا فیلتر بنزین برای تصفیه سوخت نیازمند فشاری است که پمپ ایجاد می کند.

ساختار فیلتر بنزین و نحوه عملکرد آن

امروزه فیلتر بنزین در مسیر پمپ بنزین قرار گرفته است. به این شکل که بنزین ابتدا از پیش فیلتر عبور کرده و سپس به پمپ منتقل می‌شود. پمپ با ایجاد فشار لازم، سوخت را از فیلتر که ممکن است درون پمپ یا در مسیر لوله‌های سوخت‌رسانی واقع شده باشد، عبور می‌دهد. فیلتر بنزین معمولاً به صورت یک محفظه استوانه‌ای فلزی تو خالی با یک ورودی و یک خروجی طراحی شده و شامل پوسته یا محفظه بیرونی (از جنس پلاستیک یا فلز)، لوله ورودی، لوله خروجی و فیلتر (درون محفظه) می‌باشد.
این فیلتر معمولاً از جنس کاغذ، نمد یا پارچه ساخته می‌شود و به منظور افزایش کارایی، به صورت چین‌دار و با پره‌های داخلی طراحی می‌گردد. بنابراین فیلتر بنزین به شکل یک استوانه تو خالی دارای پره درون محفظه قرار می‌گیرد؛ بنزین با فشار از لوله خروجی وارد این محفظه شده و در حین عبور از پره‌ها، تصفیه می‌شود. سپس از لوله خروجی به سمت شلنگ‌های سوخت‌رسانی منتقل می‌گردد.

انواع فیلتر سوخت

فیلترهای سوخت به طور کلی در دو نوع اصلی تولید می‌شوند. هرچند ممکن است این فیلترها در کیفیت ساخت، جنس و تراکم فیلتر متفاوت باشند، اما به طور کلی به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• فیلترهای کارتریجی

• فیلترهای غیر کارتریجی

در نوع اول، محفظه فیلتر از جنس فلز ساخته شده و قابلیت باز و بسته شدن دارد. در این حالت، برای تعویض فیلتر، محفظه باز می‌شود و کاغذ یا نمد فیلتر جدید جایگزین می‌گردد. اما در فیلترهای غیر کارتریجی، که محفظه آن ممکن است از فلز یا پلاستیک باشد، معمولاً فیلتر به صورت کامل تعویض می‌شود و این محفظه به صورت پک بوده و قابل باز کردن نیست. فیلترهای سوخت به طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند. گرچه کیفیت ساخت، جنس فیلتر و تراکم آن ها ممکن است تفاوت های جزئی داشته باشد اما در نهایت می توان آن ها را در یکی از دو دسته فیلترهای کارتریجی و فیلترهای غیر کارتریجی قرار داد. در نوع کارتریجی، محفظه فیلتر معمولاً از فلز ساخته شده و باز و بسته می شود. برای تعویض این فیلتر تنها کافی است محفظه را باز کرده و کاغذ یا نمد فیلتر را جایگزین کنید. اما در فیلترهای غیر کارتریجی، که از فلز یا پلاستیک ساخته شده اند، به دلیل این که محفظه یکپارچه بوده و امکان باز کردن آن فراهم نیست، به طور معمول کل فیلتر تعویض می‌شود.

عواقب عدم تعویض به موقع فیلتر سوخت

فیلتر بنزین به عنوان یک عنصر حیاتی، تأثیر زیادی بر عملکرد بهینه سیستم فنی خودرو، افزایش بازده موتور، کاهش استهلاک قطعات و حفظ سلامت سیستم سوخت‌رسانی دارد. بنابراین، توجه به وضعیت آن و زمان مناسب برای تعویض بسیار ضروری است. معموا زمان تعویض فیلتر را تولیدکننده تعیین کرده و در اغلب اوقات حدود ۱۵ هزار کیلومتر کارکرد را در بر می‌گیرد. به طور حتم، پایان عمر مفید فیلتر یا بروز مشکلاتی ناشی از کیفیت نامناسب بنزین می‌تواند عملکرد این قطعه را تحت تأثیر قرار دهد. عواقب این اختلال ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کاهش کارایی موتور

• کثیفی انژکتورها

• کاهش عمر پمپ بنزین

• خرابی سنسور اکسیژن

• احتمال سوختن سوپاپ موتور

• زنگ‌زدگی و خوردگی در سیلندرها و سرسیلندر

بنابراین، لازم است به زمان توصیه‌شده توسط تولیدکننده در مورد عمر مفید فیلتر توجه کرده و در صورت مشاهده علائم خرابی، اقدامات لازم را انجام داد. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش قدرت موتور

• روشن شدن چراغ چک

• سختی در استارت و عدم روشن شدن به آسانی

• ریپ زدن در حین حرکت

• عملکرد نامناسب خودرو در حالت درجا

• افزایش مصرف سوخت

• خاموش شدن خودرو در حالت ایستاده

عمر بالا و فرسودگی باک‌های فلزی قدیمی، منجر به افزایش میزان خوردگی در بنزین و آلودگی آن شده و از عوامل زودتر خراب شدن فیلتر سوخت به شمار می روند. همچنین، باک‌های پلاستیکی نیز با گذشت زمان می‌توانند آلودگی بیشتری وارد سوخت کنند. کیفیت پایین بنزین، رطوبت بالا و وجود ناخالصی‌های غیرمعمول نیز از دیگر عوامل مؤثر در خرابی زودتر از موعد فیلتر سوخت به شمار می‌روند.

جمع بندی

حال که تا انتهای مطلب با ما همراه بودید حتما به نقش مهم فیلتر سوخت در خودرو پی بردید. از آن جایی که تامین سوخت و احتراق مناسب از عوامل اصلی و ضروری برای روشن شدن خودرو و عملکرد بهینه موتور محسوب می شود، سیستم سوخت رسانی و سلامت اجزای آن اهمیت بالایی دارد. در این میان ممکن است بر اثر مرور زمان هر یک از این قطعات مصرفی فرسوده و معیوب شود و نیاز به تعویض داشته باشد. اگر شما هم قصد تهیه پمپ بنزین پراید کاربراتوری، پمپ و درجه داخل باک ۴۰۵ جدید، صافی بنزین پژو ۴۰۵، پمپ و درجه داخل باک پژو ٢٠۶ و… را دارید می توانید به مراکز معتبر فروش قطعات یدکی خودرو یا فروشگاه های اینترنتی مراجعه نمایید.