چراغ چک موتور خودرو یکی از روش های هشدار درباره وضعیت اتومبیل است. روشن شدن این چراغ به معنای وجود نقص در یک یا چند قطعه از موتور است. این ایراد می تواند یک مسئله جزئی و ساده مانند خرابی درپوش باک بنزین باشد یا هر مشکل جدی تری که برای رفع آن لازم است حتما به تعمیرگاه مراجعه کنید. در این مطلب قصد داریم اصلی ترین عواملی که سبب روشن شدن چراغ چک خودرو می شود را بررسی کرده و شما را با این دلایل و مشکلات مختلفی که ممکن است برای خودروتان به وجود آید، آشنا سازیم.

چراغ چک موتور چیست؟

همان طور که اشاره شد، چراغ چک خودرو در صورت وجود نقص در یکی از قطعات آن روشن می شود. در حقیقت روشن شدن این چراغ سیگنالی از کامپیوتر یا ECU خودرو است که خبر از بروز مشکل در قطعات پیشرانه خودرو می دهد. روشن شدن این چراغ دلایل متعددی دارد که تشخیص آن بر عهده تعمیرکار ماهر و باتجربه بوده و برای رفع آن باید حتما به یک فرد متخصص مراجعه کنید.

چرا چراغ چک موتور روشن می شود؟

یکی از اجزای مهم سیستم سنسور و ECU اتومبیل، چراغ چک آن است. هرگاه مشکلی در موتور، گیربکس یا سایر قطعات پیشرانه رخ دهد یا گاز خروجی از اگزوز افزایش یابد، ECU آن را تشخیص داده و از طریق روشن کردن چراغ چک آن را اطلاع می دهد.مثلا اگر درب باک بنزین خودرو شما خراب شده باشد، بخارهای بنزین وارد هوا شده و سنسورها پیام وجد مشکل را به ECU ارسال می کنند. کامپیوتر ماشین نیز پس از پردازش سیگنال دریافتی، چراغ چک را روشن می کند. همچنین بروز مشکل در موتور داخلی نیز سنسورها را تحریک کرده و منجر به روشن شدن چراغ چک می شود. به عنوان مثال وقتی هیدروکربن های خارج شده از اگزوز زیاد می شود یعنی مشکلی در عملکرد سیستم احتراق خودرو وجود دارد. این ایراد از طریق روشن شدن چراغ چک به اطلاع راننده اتومبیل می رسد.

همان طور که می دانید برای آن که بتوانید تشخیص دهید چرا چراغ چک خودروتان روشن شده است باید از دستگاه های مختص عیب یابی خودرو استفاده کنید. از آن جایی که هر خودرو از اجزا و قسمت های مختلفی تشکیل شده که هر کدام وظیفه خاص و ساز و کار پیچیده ای دارند، تنها یک فرد متخصص و باتجربه که با ارتباط بین اجزای اتومبیل آشنا است می تواند وجود نقص در این سیستم را تشخیص داده و آن را بر طرف نماید. توجه داشته باشید که تنها معیوب بودن یکی از قطعات پیشرانه روشن شدن چراغ چک را به دنبال دارد. به عنوان مثال در صورت خراب بودن ترمز ضد قفل (ABS) چراغ ABS اتومبیل روشن می شود و این نقص ارتباطی با روشن شدن چراغ چک ندارد.

علت روشن شدن چراغ چک موتور

گاهی اوقات هنگام رانندگی متوجه روشن بودن چراغ چک خودروتان می شوید. این مسئله با وجود اهمیت بسیار زیادی که دارد، نباید موجب ترس و نگرانی شما شود. درست است که روشن شدن چراغ چک نشان دهنده وجود نقص و ایراد در یکی از قطعات خودرو است ولی الزاما این مشکل حاد و جدی نبوده و در برخی موارد به سادگی و با صرف هزینه نه چندان زیاد بر طرف می شود. در ادامه به بررسی برخی از دلایل روشن شدن چراغ چرک موتور می پردازیم:

• مشکلات موتور

• مشکلات سیستم انتقال قدرت

• مشکلات اگزوز

• مشکلات ماژول و سنسور ها

• مشکلات مربوط به سوخت یا هوا

• مشکلات مربوط به سیستم جرقه

مشکلات موتور

عملکرد موتور توسط حسگرها به ECU منتقل شده و در صورتی که در بین این سیگنال ها وجود مشکلی تشخیص داده شود، چراغ چک روشن می شود.

مشکلات سیستم انتقال قدرت

قدرت موتور از طریق کلاچ، گیربکس و دیفرانسیل به چرخ ها منتقل شده و باعث حرکت آن ها می شود. از آن جایی که سیستم انتقال قدرت و موتور نزدیک به هم بوده و بروز اختلال در گیربکس یا کلاچ، گازهای خروجی را افزایش می دهد، معیوب شدن این قسمت ها می تواند سینگال هایی را به ECU ارسال کرده و در نهایت منجر به روشن شدن چراغ چک اتومبیل شود.

مشکلات اگزوز

سنسور اکسیژن قبل و بعد از مبدل کاتالیزوری و مبدل کاتالیزور از جمله تجهیزاتی است که در خودروهای امروزی برای اندازه گیری آلاینده ها و گازهای خروجی در نظر گرفته شده است. این قطعات سنسورهایی دارند که پس از اندازه گیری میزان گازهای خروجی، سیگنال های مشخصی را به کامپیوتر خودرو ارسال می کنند و به این ترتیب از میزان آلاینده ها می کاهند. در صورتی که یکی از این قطعات خراب شود، هشدارهایی به ECU فرستاده می شود که روشن شدن چراغ چک را در پی دارد.

مشکلات ماژول و سنسور ها

هر خودرو ماژول ها یا سنسورهای متعددی دارد. ارتباط این ماژول ها با هم از طریق ECU برقرار می شود. داده های خام از طریق سنسورها به ECU رسیده و در این بخش پردازش می شوند. سپس فرمان لازم به قطعات ارسال می شود. وجود اختلال در سنسورها و معیوب بودن سیم ها و یا خود کامپیوتر خودرو سبب روشن شدن چراغ موتور می شود.

مشکلات مربوط به سوخت یا هوا

برای انجام چهار مرحله مکش، تراکم، احتراق و تخلیه در سیلندر، به درصد مشخصی از سوخت و هوا نیاز است. اگر نسبت سوخت و هوا در این ترکیب تغییر کند، فرآیند چهار مرحله ای مختل می شود. سنسورها پس از تشخیص وجود مشکل، سیگنالی به ECU می فرستند و چراغ چک موتور روشن می شود.

مشکلات مربوط به سیستم جرقه

کوئل، سیم پیچ و شمع در کنار هم سیستم جرقه زنی را تشکیل می دهند. معیوب شدن یا از کار افتادگی یکی از اجزای این مجموعه بر کیفیت جرقه ایجاد شده تاثیر داشته و این جرقه ضعیف یا ناقص خواهد بود. در صورتی که جرقه زنی به درستی اتفاق نیفتد، سنسورها این نقص را از طریق ارسال سیگنال هایی به ECU اعلام کرده و به دنبال آن چراغ چک روشن می شود.

خرابی سنسور اکسیژن

سنسور اکسیژن، اکسیژن موجود در لوله اگزوز را اندازه گیری کرده و اطلاعات مورد نیاز را به ECU می فرستد. کامپیوتر خودرو به کمک این اطلاعات میزان سوخت و هوای ورودی به درون سیلندرها را تعیین می کند. اگر ایرادی در عملکرد سنسور اکسیژن به وجود آید، فعالیت موتور ادامه دارد با این تفاوت که سوختی که برای ادامه فعالیت خود می سوزاند، افزایش می یابد. از این رو اگر سنسور اکسیژن برای مدت طولانی خراب باشد، سایر قطعات خودرو مانند شمع و مبدل کالیستی صدمه دیده و اتومبیل در تست آلایندگی نیز مردود می شود. مجموعه این نقایص روشن شدن چراغ چک را به دنبال دارد.

ایراد در سیستم خلا

سیستم خلا در هر خودرو عملکردهای گوناگونی دارد. به عنوان مثال این سیستم بخارهای بنزین را هدایت کرده و انتشار گازهای آلاینده را کاهش می دهد و یا این که نیروی ترمز از طریق تقویت کننده ترمز در خلا افزایش می یابد. شلنگ های خلا مانند هر قطعه دیگر به مرور زمان دچار فرسودگی می شوند. این شلنگ ها ممکن است خشک شده و ترک بردارند. تغییرات دمایی شدید (سرد و گرم شدن) این مشکل را شدت بخشیده و ترک های عمیق تر و بیشتری را به وجود می آورند. از دیگر مشکلاتی که برای شلنگ های خلا اتفاق می افتد، شل شدن اتصالات آن ها است. افزایش بیش از حد استاندارد دور موتور خودرو نیز بیانگر نشتی شلنگ خلا بوده و چراغ هشداردهنده موتور در اثر وقوع هر کدام از مسائل روشن می شود.

شل شدن دریچه باک بنزین

یکی از قطعات به ظاهر ساده که نقش مهمی در خودرو دارد، درپوش باک بنزین است. این قطعه علاوه بر این که مانع از خروج گازهای بنزین از بک اتومبیل می شود، در حفظ فشار سوخت در سیستم سوخت رسانی نیز نقش موثری ایفا می کند. اگر پس از پر شدن باک چراغ چک اتومبیل روشن شد به این معنا است که درپوش باک بنزین شل بوده و باید تعویض شود.

خرابی مبدل کاتالیزور

در اگزوز مبدل کاتالیزوری قرار دارد که وظیفه آن تبدیل مونوکسید کربن تولیدی حین احتراق به دی اکسید کربن است. کلیه خودروهایی که با بنزین کار می کنند، دارای این مبدل بوده و به دلیل نقش مهمی که این قطعه دارد، تعمیر و نگهداری آن امری ضروری به شمار می رود. دود و صداهای غیر متعارفی که از اگزوز خارج می شود، نشان دهنده وجود نقص در این سیستم است. معیوب بودن مبدل کاتالیزوری سبب خروج آلاینده های زیاد از اگزوز و به دنبال آن روشن شدن چراغ چک موتور می شود.

خرابی کوئل، سیم و شمع ها

کوئل یا سیم پیچ تولیدکننده الکتریسیته با جریان بالایی است که شمع ها برای احتراق به آن نیاز دارند. هرگاه کویل نتواند این جریان برق را تولید و تامین کرده و آن را به شمع ها انتقال دهد یا ایراد و اختلالی در کار وایر شمع وجود داشته باشد، چراغ چک روشن می شود.
پیشتر نیز اشاره کردیم که شمع ها یکی از اجزای مهم سیستم جرقه زنی هر خودرویی بوده و نقش اساسی در فرآیند احتراق دارند. فرسوده یا خراب شدن شمع باعث می شود موتور آسیب دیده و خراب شده یا در شتاب گرفتن دچار مشکل شود. خرابی شمع نیز مانند خرابی کوئل، خاموش شدن ناگهانی اتومبیل را به همراه دارد. از این رو ECU خودرو ناتوانی شمع در ایجاد جرقه مورد نیاز برای احتراق را یک نقص جدی تلقی کرده و دستور روشن شدن چراغ چک را صادر می نماید. شما می توانید کوئل پژو ۲۰۶ تیپ ۵، کوئل دوبل ساژم، شمع دو پلاتین، شمع یورو ۴ و سایر قطعات یدکی مورد نیاز خود را از فروشگاه اینترنتی لوازم و قطعات یدکی HPC خریداری نمایید.

خرابی سنسور دریچه هوا

یکی دیگر از قطعات اتومبیل سنسور دریچه هوا است. این سنسور با کنترل مقدار هوای ورودی به موتور، نقش مهمی در عملکرد موتور ایفا می کند. اگر این قطعه خراب شود، موتور در کنترل هوای وارد شده به منیفولد دچار مشکل خواهد شد. سر و صدای زیاد موتور در حالت در جا، تغییر غیر منتظره موقعیت پدال گاز و وجود مشکل در راه اندازی موتور از جمله علائم خرابی سنسور دریچه هوا خودرو است. خرابی این سنسور موجب ارسال سیگنال های اشتباه به کامپیوتر و روشن شدن چراغ چک موتور می گردد.

خرابی دزدگیر

نصب نادرست دزدگیر یا وجود ایراد در این سیستم نتایجی چون تخلیه باتری یا فعال شدن چراغ هشداردهنده موتور را به دنبال دارد. همچنین ممکن است به طور کلی مانع از روشن شدن موتور و راه اندازی خودرو شود. بنابراین مشکل در سیستم دزدگیر را جدی گرفته و در اولین فرصت نسبت به رفع آن اقدام نمایید.

ایراد در سیستم گردش مجدد گازهای خروجی EGR

EGR میزان اکسید نیتروژن از اگزوز را کاهش می دهد و نقش موثری در کارکرد صحیح موتور دارد. در حقیقت EGR با هدایت گازهای خروجی (که حرارت بالایی دارند) به محفظه احتراق، از انتشار گازهای گلخانه ای کاسته و به همین دلیل مسدود شدن یا خرابی شیر EGR به عنوان یک نقص تلقی شده و روشن شدن چراغ موتور را در پی دارد.

تمام شدن باتری

باتری اتومبیل علیرغم عملکرد ساده، نقش مهم و اساسی داشته و در صورتی که باتری خودرو تمام شود، حرکت آن امکان پذیر نیست. بروز مشکل در عملکرد باتری نیز از طریق روشن شدن چراغ چک هشدار داده می شود.

سوالات رایج در مورد دلایل روشن شدن چراغ چک موتور

آیا کم بودن روغن باعث روشن شدن چراغ چک موتور می شود؟

یکی دیگر از مشکلاتی که برای هر خودرویی ممکن است اتفاق بیفتد، کمبود روغن است. در صورت بروز این مشکل چراغی شبیه قوطی روغن روی داشبورد روشن می شود. این علامت نشان می دهد که موتور به روغن بیشتری نیاز دارد.

آیا رانندگی کردن با چراغ چک موتور روشن، غیر ایمن است؟

توجه به عملکرد خودرو یکی از راه هایی است که می توانید بلافاصله متوجه بروز نقص در اتومبیل تان شوید و نسبت به رفع آن اقدام نمایید. صداهای نامتعارف و مشکل در شتاب گرفتن از جمله مواردی است که نشان می دهد موتور خودرو شما با مشکلی جدی رو به رو شده است. اگر پس از روشن شدن چراغ چک اتفاق غیر عادی رخ نداد، می توانید به مسیر خود ادامه داده تا به محل امنی برسید. اما اگر اختلالی در عملکرد خودرو مشاهده کردید بهتر است احتیاط کرده و به جای ادامه مسیر، به سراغ حل مشکل بروید.

اگر چراغ چک موتور روشن است چه کاری باید انجام داد؟

روشن شدن چراغ چک موتور دلایل متعددی دارد. از مشکلات ساده و جزئی تا مسائل بزرگ تر و جدی تر می تواند منجر به روشن شدن این چراغ شود. در صورت روشن شدن چراغ موتور ابتدا احتمال وجود ایرادات جزئی را بررسی کنید؛ به عنوان مثال درب باک را محکم کنید و بررسی کنید که آیا چراغ چک خاموش شده است یا نه. اگر همچنان روشن بود، به این معنا است که مشکل جدی تری وجود دارد و باید حتما به تعمیرکار متخصص و باتجربه مراجعه کنید.

چگونه می توان روشن شدن چراغ چک موتور را برطرف کرد؟

برای بر طرف ساختن مشکلات جدی که موجب روشن شدن چراغ چک خودرو شده اند لازم است دمای موتور را بررسی کرده و از سرعت حرکت اتومبیل بکاهید. سپس چراغ های داشبورد را بررسی نمایید و به محلی امن و ایمن بروید. حتما در اولین فرصت به تعمیرگاه مجاز و معتبر مراجعه کرده و از یک فرد متخصص بخواهید وضعیت کلی خودروتان را بررسی کرده و آن را عیب یابی کند.